Ademais das imaxes, tamén a prensa e os documentos históricos fálannos de San Sadurniño no decurso do tempo: Podes velos en orde cronolóxico aquí , ou consultar algúns datos estatísticos
Avenida figueroa, 1936
O goberno da 2ª República adoptara en 1931 a bandeira tricolor como símbolo do novo réxime democrático. O domingo 6 de setembro de 1936, pola tarde, as autoridades golpistas locais reinstauraron a vella bandeira bicolor da monarquía española no balcón da casa cuartel da Garda Civil de San Sadurniño.
O acto foi promovido polo Tenente da Garda Civil de Ortigueira, Maximino Lobo Navascués,(Badajoz 1906), que xa cesara á corporación republicana o 26 de xullo. Viña acompañado por 200 falanxistas de Ortigueira, Cerdido, As Somozas e Cedeira. No cuartel de San Sadurniño agardaba o sarxento Juan Rodríguez Rabanal.
O acto comezou coas "señoritas falanxistas" de San Sadurniño cantando o himno á bandeira para rematar todos os asistentes cantando o "cara al sol". Logo, o tenente Lobo Navascués dirixiuse á xente mentres "la muchedumbre pronuncia entusiásticos vivas a España, al ejército y a la Guardia Civil. Un momento de gran emoción".
Tamén o alcalde Pelayo Casal lerá un pequeno discurso para rematar co sarxento Rodríguez Rabanal, quen se fará cargo da bandeira: "para defenderla como sagrado emblema da patria y símbolo del orden que ha de amparar siempre a los españoles amantes de la justicia, de la paz y de la santa virtud del trabajo". Rematou o acto o tenente Lobo Navascués lembrando que "la bandera debe guardarse y defenderse como se debe defender a una madre".
Xa finalizado o acto desfilaron diante da bandeira, símbolo do exército golpista, os 1.500 asistentes "llenos de entusiasmo y fervor patriótico"
Podes ler a crónica completa publicada en La voz de Galicia o 9.9.1936