O Pazo dos Marqueses de San Sadurniño en 1910

San Sadurniño, 1910

Á altura de 1910, o pazo lucía en todo o seu esplendor. Comezara a súa remodelación en 1882 impulsada polo vello VI Marqués de San Sadurniño, mais será a súa filla Natividad Quindós quen lle dará o seu aspecto actual a comezos do século XX. Incluía ademais de fermosos xardíns con eucaliptos, paseos a carón do Xuvia coa súa pérgola, embarcadeiro, unha capela, hospital, unha fonte pública, a granxa, o invernadoiro, un pombal, unha cancha de tenis, ademais da inmensa fraga para actividades cinexéticas e lecer dos seus selectos invitados, incluídos os Reis de España e membros da familia real. O pazo dispuña de luz eléctrica propia cunha instalación deseñada polo enxeñeiro xuizo Mathias Wirz.
O interior do Pazo tamén lucía con mobiliario luxoso, biblioteca e cadros de gran formato pintados por Asterio Mañanós.
Á morte da marquesa en 1953 , o Pazo transformouse nun Colexio-residencia das "Hijas de Cristo Rey" ata o ano 2010, que pasou a mans do Concello. Dende xuño do 2014 é a Casa do Concello de San Sadurniño.
En Documentos pódese descargar e ler unha completa reportaxe sobre o pazo dos Marqueses de San Sadurniño escrita por Joaquín Arias Miranda, "el hidalgo de Tabasco" e publicada na revista Vida gallega nº 34 (1911) con imaxes do fotógrafo ferrolán Pascual Rey. Podes ver varias fotografías das instalacións do pazo pertencentes ao Arquivo municipal de San Sadurniño. O artista visual Anxo Santomil recreou o tempo de esplendor da Marquesa en "A Marquesa e o Pazo", realizada na 6º chanfainalab.
Todas as historias sobre o Pazo da Marquesa.