A lenda do Pico de Ferreira

Pico de Ferreira. Ferreira, 1

Pico Ferreira é un dos fitos paisaxísticos e máxicos do Val de San Sadurniño. A lenda que nos conta Cruz Piñón ten base real. No alto do Pico existiu unha igrexa adicada a San Vicente que aínda estaba en pé no ano 1125 cando foi doada ao mosteiro de Xuvia polo seu propietario, o gran señor feudal Pedro Froilaz.
Mais aquela igrexa fora construída sobre dun lugar de culto precristián aínda mais antigo, da relixión dos habitantes dos "castros do Val de San Sadurniño", como pode acreditarse polas sorprendentes tradicións célticas que se celebraban cada 25 de maio no cumio do Pico, poñendo velas nas quebras e fendeduras da "cama do santo". Ao cume acudían enfermos de distintas doenzas -de moas, verrugas, feridas, etc- e a tradición era dar cinco voltas arredor do sartego mollando a parte dorida do corpo na auga da pileta. Outra tradición era a de introducirse no sartego de pedra para as dores de moas. Tamén levábanse animais ou se facía un ritual para convocar ao santo pedindo a curación:

"Ai, San Pelaio, San Pelaio
ai San Pelaio vendimino
dame o ben para o maio
que eu traereiche o meu trigo"

Pico Ferreira tamén aparece formando parte da mítica Terra de Escandoi de Rámón Loureiro. A existencia de restos de edificios -ademais de tégulas e un muiño de man- no Pico, ven acreditada no artigo "Misterio no Pico de Ferreira" (" Pumariño", febreiro 1977), que podes descargar mais abaixo. As obras da carretera ao Pico Ferreira remataron o a finais de xaneiro de 1975. Na 2º Chanfaina lab (2015) o colectivo "Con Suma Conciencia" actualizou a lenda no filme O meigo mouro do repetidor".