Mathias Wirz en San Sadurniño

San Sadurniño, 1911

Descoñecemos a data exacta da chegada do enxeñeiro suízo Mathias Wirz Jenny a San Sadurniño. Nacera en 1885 en Basilea (Suíza), onde se formou coma mecánico especializado na instalación de sistemas de calefacción. Arredor de 1906 trasladouse a Madrid para instalar a calefacción do Senado Español e probablemente foi entón cando entrou en contacto cós marqueses de San Sadurniño, pola condición de senador de Francisco de Asis Arias-Dávila-Matheu, o marqués consorte.
En calquera caso, sabemos que, con 22 anos, o mozo Mathias Wirz ingresara na masonería española -concretamente na Logia Ibérica nº 7-, arredor de 1907, figurando como "iniciado" ata 1910. Calculamos que chegou a San Sadurniño arredor dese mesmo ano (1910), para facer obras no Pazo e no 1919 inaugurou a luz eléctrica mediante a construción dunha pequena central eléctrica no río Xuvia e dotar así de electricidade exclusiva ao Pazo dos Marqueses.
A poderosa influenza dos Marqueses conseguirá que varias familias "relevantes" galegas encarguen obras e instalacións a Matías Wirz, polo que toma a decisión de asentarse profesionalmente en Coruña. Desenvolverá importantes cometidos técnicos no edificio do Banco Pastor en Coruña ou no Gran Hotel da Toxa entre outros moitos.
De feito, a súa muller, Martha Wirz Vee Rielmann, chega en setembro de 1912 para vivir co seu marido en Coruña. Neses anos Matías Wirz seguía a seren o "enxeñeiro " dos marqueses. Ante calquera obra ou problema, a marquesa sempre dicía o mesmo: "Que venga Matías y diga lo que hay que hacer". O matrimonio tiña dúas fillas, Carmen (Madrid 1911-Coruña 1972) e Margarita, nacida o 3 de xaneiro de 1918. Mais o 21 de setembro de 1919, Martha Wirz faleceu por "fiebre puerperal" en San Sadurniño aos 38 anos e soterrada no cemiterio municipal - en tempos do alcalde José Salgado - despois dunha certa polémica pola súa condición de protestante
O viúvo Matías Wirz con dúas nenas pequenas ao seu cargo, casouse deseguida con Carmen Fernández Vázquez, unha rapaza nova que vivía baixo da protección do rico comerciante Pelayo Casal, alcalde de San Sadurniño en 1912 e 1936. O matrimonio vivirá en Coruña, onde Matías desenvolverá a súa traxectoria profesional como enxeñeiro e técnico en numerosas obras por toda Galicia. Mais non faltaba nunca á cita con San Sadurniño todos os veráns na súa casa no Campo da feira. Carmen falece en abril de 1955 e Matías en San Sadurniño o 10 de xuño de 1968. No cemiterio municipal está o singular panteón familiar dos Wirz baixo da inscrición en alemán: "Hier ruht in gott".
Agradecemos a información facilitada por Margarita Wirz Rielmann e Ramón Díaz Raña.